Ewangelia według Marka

Nazwa:

Najstarszy manuskrypt Ewangelii nosi nazwę „Według Marka". Później, gdy termin „Ewangelia" został w chrześcijaństwie   powszechnie  przyjęty  na   oznaczenie  życia   Jezusa, nazwa księgi uległa zmianie na „Ewangelię według Marka" Sam ewangelista Marek nazwał księgę „Ewangelią Jezusa Chrystusa, syna Bożego" (1,1).

Treść:

Treścią Ewangelii według św. Marka jest zarys życia i działalności Jezusa. Zarys rozpoczyna się opisem działalności Jana Chrzciciela, chrztu Jezusa i kuszenia na pustyni, po czym przechodzi Marek w główny nurt opowieści o działalności Jezusa w Galilei, na północy i Perei. Opowieść zgrupowana jest tematycznie w dwie główne części: 1° objawienie tajemnicy Jezusa (1,14—8,30) z takimi elementami, jak: Jezus a naród żydowski {1,14—3,6), Jezus a uczniowie i krewni (3,7—6,6) i Jezus objawia się uczniom (6,6—8,30) oraz 2° tajemnica Syna Człowieczego (8,31—16,8) z takimi elementami jak; droga Syna Człowieczego (8,31—10,52), objawienie się Jezusa w Jerozolimie {11,1—13,37) oraz męka i zmartwychwstanie Jezusa (14,1—16,8). Zakończenie zarysu obejmuje ukazanie się Jezusa, rozesłanie apostołów i wniebowstąpienie (16,9—20).

Autorstwo:

Jednogłośne świadectwo chrześcijańskiej tradycji wskazuje na Jana Marka jako autora Ewangelii noszącej jego imię. Jest to opinia akceptowana również przez współczesną biblistykę.

1. AUTOR
Imię Marek pochodzi z łacińskiego Marcus i jest przydomkiem ewangelisty (Dz. Ap. 12,12—25). Imię to znane jest w Nowym Testamencie (Dz. Ap. 15,39; Kol. 4,10; Fil. 24; 2 Tym. 4,11; 1 Piotra 5,13). Jego pierwsze imię było Jan (Dz. Ap. 13,5). Matka Marka miała na imię Maria (Dz. Ap. 12,12). Marek był siostrzeńcem Barnaby (Kol. 4,10), lewity pochodzącego z Cypru (Dz. Ap. 4,36), późniejszego przyjaciela Szawła (Dz. Ap. 9,27;  11,25). Być może, iż w domu Marka znajdował się ów wieczernik, w którym Chrystaus spożywał Ostatnią Wieczerzę (Mat. 26, 18). Tam również, przypuszczalnie, mieszkali apostołowie po zmartwychwstaniu i wniebowstąpieniu Pańskim (Jan 20, 19; Dz. Ap. 1,13). Tam zgromadzał się początkowo Zbór Jerozolimski (Dz. Ap. 12,12). Jan Marek towarzyszył Pawłowi i Barnabie w ich pierwszej podróży misyjnej (Dz. Ap. 13,5.13). Potem pracował Marek pod przewodnictwem Barnaby (Dz.Ap. 15,39—40). Ok. roku 62 widzimy go znów u boku ap. Pawła (KoL 4,10; Fil. 24; 1 Tym. 4,11), w końcu, ok. roku 64, jest współpracownikiem ap. Piotra (1 Piotra 5,13).

2. DOWODY AUTORSTWA
Fakt, że Ewangelia nosi imię tak niepozornego człowieka jak Marek jest bezpośrednim dowodem Markowego autorstwa Ewangelii. Pisma np. apokryficzne powoływały się — celem upozorowania autentyzmu — na powagę najwyższych autorytetów religijnych.
Papiasz, pierwszy ze znanych pisarzy chrześcijańskich, mówił o Marku jako o autorze Ewangelii. Wypowiedź jego przytacza Euzebiusz w swej „Historii Kościelnej": „To zaś powiedział prezbiter (prawdopodobnie Jan): „Marek, który był tłumaczem Piotra, spisał dokładnie wszystko o czym pamiętał, ale nie w takim porządku, w jakim następowały po sobie słowa i czyny Pańskie. Ani bowiem Pana nie słyszał, ani nie należał do Jego grona i tylko później, jak powiedziano, był towarzyszem Piotra. Otóż Piotr stosował nauki do potrzeb słuchaczy, a nie dbał o związek słów Pańskich. Nie popełnił więc Marek żadnego błędu, jeśli w szczegółach tak pisał, jak to się w jego pamięci przechowało. O jedno się bowiem tylko starał, aby nic nie opuścić z tego, co słyszał oraz nie napisać jakiej nieprawdy". Ze słów Papiasza wynika, że Marek był tłumaczem ap. Piotra, gdy ten przemawiał do słuchaczy nie znających języka aramejskiego.
Ireneusz stwierdził, że „Marek, uczeń i tłumacz Piotra, przekazał nam na piśmie to, co Piotr głosił". Podobne świadectwo przekazali Tertulian, Klemens Aleksandryjski, Orygenes i Hieronim.

Tło historyczne:

Ewangelia opisuje życie Jezusa. Tłem historycznym Ewangelii są zatem czasy Jezusowe, a więc te wszystkie kwestie, które związane były z sytuacją polityczną, religijną i społeczną Palestyny pierwszych dziesiątków lat naszej ery. Na osobną uwagę zasługuje tło historyczne działalności Marka. Są to już czasy po Chrystusie.

1.    DATA POWSTANIA EWANGELII
Ważna jest kwestia: kiedy napisana została Ewangelia? Ojcowie Kościoła nie byli zgodni co do czasu jej napisania, czy Marek napisał ją przed czy też po śmierci Piotra (64—66). Ireneusz był zdania, że Marek pisał swoją Ewangelię po śmierci Piotra, zaś Klemens Aleksandryjski (190 r.) twierdził, że Marek pisał ją za życia ap. Piotra. W każdym bądź razie jest pewne, że Ewangelia została napisana, gdy apostołowie głosili słowo Chrystusowe już wszędzie (16,20), a jednak przed zburzeniem Jerozolimy (r. 13), zatem między 55 a 70 r. po Chr. Powszechnie uważa się, że Ewangelia Marka jest najstarszą ze wszystkich Ewangelii,
2.    ADRESACI
Kim byli adresaci Ewangelii Marka? Wiele cytatów tej Ewangelii wskazuje, że Marek napisał ją dla czytelników nie będących Żydami. Takie słowa jak np. kenturion (z łac. centurio = setnik — 15,39), spekoulator (z łac. speculator — szpieg — 6,27), sugeruje, że Marek, pisząc swoją Ewangelię w języku greckim, przeznaczył ją szczególnie dla Rzymian. Czynił to w tym celu, aby pozyskać rzymskiego czytelnika. W swej Ewangelii zamieszcza szereg wyjaśnień (Mar. 12,42;. 14,12; 5,41; 7,3.4; 15,34). Nie tłumaczy natomiast urządzeń rzymskich, gdyż czytelnicy je znali (15,1.44.45).

Podział księgi:

Wstęp

1. Wystąpienie Jana Chrzciciela (wiosna roku 27 n.e.). 1,9—11.
2. Chrzest Jezusa (jesień roku 27 n.e.): 1,9—11.
3. Kuszenie: 1,12—13.

I. Misja w Galilei (od paschy roku 29 n.e. do paschy roku 30 n.e.): 1,14—7,23.

1. Wczesna misja w Galilei: 1,14—34.
2. Pierwsza podróż misyjna: 1,35—45.
3. Praca w Kapernaum i w okolicy: 2,1—3,19.
4. Druga podróż misyjna: 3,20—5,43.
5. Trzecia podróż misyjna: 6,1—7,23.

II. Czasowe wstrzymanie się od pracy publicznej (wiosna roku 30 n.e. do jesieni roku 30 n.e.): 7,24—8,10.

1. Praca w okolicach Tyru i Dekapolis: 7,24—8,10.
2. Spojrzenie na krzyż: 8,11—9,50.

III. Praca w Perei (od jesieni roku 30 do wiosny roku 31 n.e.): 10,1—52.

1. Sprawy małżeństwa i rodziny: 10,1—16.
2. Bogaty młodzieniec i sprawy bogactwa: 10,17—34.
3. Prawdziwa wielkość: 10,35—52.

IV. Zakończenie pracy w Jerozolimie (pascha roku 31 n.e.); 11,1—15,47.

1. Konflikt z nauczonymi w Piśmie i faryzeuszami: 11, 1—12,44.
2. Proroctwo Jezusa o upadku Jerozolimy i końcu świata: 13,1—3.
3. Aresztowanie i osądzenie Jezusa: 14,1—15,20.
4. Ukrzyżowanie i pogrzeb: 15,21—47.

Zakończenie

1. Zmartwychwstanie: 16,1—8.
2. Ukazywanie się Jezusa uczniom: 16.9—14.
3. Zlecenie służby i wniebowstąpienie: 16,15—20.

www.znakiczasu.pl