Księga Przysłów

Nazwa:

Nazwa pochodzi od pierwszego słowa księgi, które w Biblii Hebrajskiej brzmiało Miszle( “być do czegoś podobnym”, “porównanie”). W Septuagincie nazwana słowem Paroimiai, w Vulgacie - Liber Proverbiorum

Treść:

Księga nie ma charakteru systematycznego wykładu, lecz raczej zbiorem luźnych przypowieści w duchu uwielbienia mądrości, podporządkowanej bojaźni Bożej. W treści zawarte są różne aspekty mądrości, tak Bożej, jak i ludzkiej, z jej dominującym znaczeniem jako umiejętności dobrego postępowania, pouczenia i zachęty oraz ostrzeżenia przed popełnieniem zła. Rady dotyczą młodzieży, ludzi starszych i różnych stanów.

Autorstwo:

Świadectwa wewnętrzne księgi wskazują na Salomona, choć w księdze znajdują się również przypowieści takich osób, jak Agur i Lemuel. Niektóre przypowieści zostały zebrane przez “mężów Ezechiasza, króla judzkiego”. Aż do ostatnich czasów zarówno w środowisku judaistycznym jak i chrześcijańskim rzadko dyskutowano nad autorstwem księgi. Jednak wielu współczesnych biblistów rozróżnia w księdze kilka odrębnych całości różniących się formą, treścią, autorstwem, czasem powstania i skłania się raczej do epoki powygnaniowej jako czasu powstania księgi. Odrzucają oni bezpośrednie autorstwo Salomona, choć przyznają możliwość wpływu Salomona na zawarte w zbiorze jednostki literackie.

Tło historyczne:

Salomon (971-931) rozpoczął swe rządy w duchu pokory i uświęcenia, co umożliwiło Bogu obdarzenie go szczodrze błogosławieństwem szczególnej mądrości, pomyślności i pokoju. Okres ten był złotą erą w dziejach hebrajskiej monarchii. Sława króla szerzyła się po świecie, a wielu ubiegało się o jego względy.

Czas i miejsce powstania księgi:

prawdopodobnie początek sprawowania rządów przez Salomona.

Podział księgi:

Wstęp

1. Tytuł: 1,1—2.
2. Cel: 1,2—6.
3. Źródło mądrości: 1,7.

I. Nauka mądrości: 1,8—9,18.

1. Ostrzeżenie przed złym towarzystwem: 1,8—19.
2. Wezwanie mądrości: 1,20—32.
3. Seria napomnień: 2,1—7,27.
   • Korzyści płynące z mądrości: 2,1—32.
   • Zachęta: 3,1—12.
   • Wartość mądrości: 3,13—26.
   • Pouczenia społeczne: 3,27—35.
   • Poznanie mądrości: 4,1—27.
   • Niewierność i wierność: 5,1—23.
   • Cztery przestrogi: 6,1—35.
   • Ostrzeżenie przed cudzołożnicą: 7,1—27.
4. Dostojeństwo mądrości: 8,1—36.:
   • Nawoływanie mądrości: 8,1—11.
   • Zalety mądrości: 8,12—21.
   • Towarzyszka starości: 8,22—31.
   • Wezwanie: 8,32—36.
5. Mądrość i głupota: 9,1—18.
   • Dzieło mądrości: 9,1—12.
   • Dzieło „pani Głupoty": 9,13—18.

II. Zbiór przypowieści: 10,1—22,16.

1. Przypowieści przeciwstawne: 10,1—15,33.
2. Powinności człowieka dobrego: 16,1—21,31.
3. Podsumowanie: 22,1—16.

III. Ostrzeżenia i rady: 22,17—24,34.

1. Pierwsza nauka mędrców: 22,17—24,22.
   • Zachęta: 22,17—21.
   • Przestrogi: 22,22—23,35.
   • Rady: 24,1—22.
2. Druga nauka mędrców: 24,23—34.
   • Sprawiedliwość w sądzie: 24,23—25.
   • Uczciwość życia: 24,26—29.
   • Lenistwo: 24,30—34.

IV. Przypowieści Salomonowe zebrane w czasach Hiskiasza 25,1—29,27.

1. Zasady królów: 25,1—28.
2. Różne formy głupoty: 26,1—28.
3. Człowiek dobry i zły: 28,1—28.
4. Droga prawych: 29,1—27.

V. Nauki Agura: 30,1—33.

1. Świadomość niewiedzy: 30,1—3.
2. Wielkość Boga: 30,4.
3. Złoty środek: 30,5—10.
4. Ród nieprawy: 30,11—14.

Zakończenie — słowa Lemuela: 31,1—31.

1. Rady matki dla króla: 31,1—9.
2. Poemat o dzielnej kobiecie: 31,10—31.

www.znakiczasu.pl